De Regenboog is duurzaam door slim onderhoud

De meeste van de 21 scholen van Stichting SchOOl uit Lelystad zijn behoorlijk op leeftijd, maar ze zijn in een uitstekende conditie. Het is er behaaglijk en het binnenklimaat voldoet aan Frisse Scholen klasse B. Roelof Schraa, sinds 2001 projectleider huisvesting, is er trots op. "Wij kijken naar het binnenklimaat en het energieverbruik. Duurzaamheid nemen we mee in het reguliere onderhoud."

Basisschool De Regenboog is een voorbeeld van deze aanpak. Dat is een houten schoolgebouw uit 1978, met veel glas en geen isolatie. Vanaf de jaren negentig is het gebouw in 15 jaar tijd stapsgewijs aangepakt. Het dak en de borstwering zijn geïsoleerd, er kwam dubbel glas, een andere verwarming en een ventilatiesysteem. Die maatregelen zijn op een slimme manier gecombineerd met het regulier onderhoud. "Bij het verwijderen van asbest is er meteen goed geïsoleerd. Toen de GGD veiligheidsglas eiste hebben we daar isolatieglas van gemaakt en de nieuwe verwarming is gecombineerd met een ventilatiesysteem."

Als voormalig gemeenteambtenaar weet Schraa binnen de gemeente uitstekend de weg om samen tot goede resultaten te komen. Het beheer van de installaties valt onder de verantwoordelijkheid van een vaste onafhankelijke adviseur. Die geeft aan welke maatregelen genomen moeten worden en controleert de installateurs. "Installateurs hebben wel voldoende vakkennis, maar snappen niet altijd precies wat wij als school willen. Het is dus belangrijk dat altijd gecontroleerd wordt of ze hun werk goed hebben gedaan."

Met energiemonitoring en installatiebeheer op afstand worden de schoolgebouwen succesvol up-to-date gehouden. Er is ook oog voor nieuwe ontwikkelingen. In 2010 is een nieuw schoolgebouw uitgerust met warmtepomp in combinatie met een open bron. Onlangs is bij één van de scholen een zonneboiler geplaatst. "Soms zie ik dat scholen volledig worden gerenoveerd. Daar word ik een beetje triest van. Want wij nemen al die grote dingen gewoon mee in het onderhoud en wij bereiken hetzelfde resultaat. Je moet alleen over voldoende kennis beschikken, zelf de regie houden en op tijd beginnen."

Isolatie
Ventilatie
Energiebeheer

Type gebouw

PO
Aantal leerlingen dat van de verduurzaming profiteert

260
Actief betrokken

Schoolbestuur
Locatiedirecteur
Facilitair medewerker
Oorspronkelijk bouwjaar betrokken gebouwen

1978
Jaar van de verduurzaming

1998 - 2012
Aantal m2 BVO

1632
Positief betrokken marktpartijen

Van Hemert Installatie Advies
Type maatregelen

Verwarmen
Verlichten
Ventileren
Isoleren
Financiering regelen

Isolatie

Welke maatregel heeft u getroffen?
De school is in de loop der jaren in een aantal stappen geïsoleerd. In de jaren negentig is het dak geïsoleerd. In 2002 - 2003 is bijna al het enkel glas vervangen door isolatieglas. In 2012 is er bij de verwijdering van asbest meteen isolatie van de borstwering aangebracht.

Welke eenmalige kosten gingen hiermee gepaard en hoe heeft u deze gefinancierd?
Het grootste deel van de kosten van deze operaties is geïntegreerd in de kosten voor onderhoud en betaald door de gemeente.

Wat zijn de effecten van de installatie van de isolatie op het binnenklimaat, het energieverbruik en de exploitatielasten?
Door al die maatregelen is het thermisch comfort sterk verbeterd. Het energieverbruik is gedaald, wat positief is voor de exploitatielasten.

Heeft u uw doel bereikt?
Het doel is voorlopig bereikt. Er is nog een aantal hardglazen klepramen van enkel glas, die vervangen moeten worden.

TOP
Door slim te combineren (verwijderen asbest plus isoleren, veiligheidsglas wijzigen in isolatieglas) zijn de kosten van isolatie laag gehouden.

TIP
Probeer zoveel mogelijk te doen in het normale onderhoudstraject. Weet wat je doet en laat je niet afleiden door mensen die allerlei leuke aanbiedingen doen.

Ventilatie

Welke maatregel heeft u getroffen?
De manier waarop nu wordt geventileerd is in een aantal stappen gerealiseerd. Bij het vervangen van het glas in 2002 - 2003 zijn ventilatieroosters geplaatst om verse lucht naar binnen te laten. Vuile lucht werd afgezogen met dakventilatoren. Dat werkt op zich uitstekend, alleen niet bij elk weertype. Bij oostenwind en als het koud is kunnen de roosters niet open, want dan wordt het in de klas veel te koud. Om dat te verhelpen is in 2009 - 2010 in een aantal lokalen nieuwe verwarming plus een ventilatie-unit met WTW geplaatst.

Welke eenmalige kosten gingen hiermee gepaard en hoe heeft u deze gefinancierd?
Deze kosten zijn door een combinatie van afspraken volledig door de gemeente betaald.

Wat zijn de effecten van de installatie van de ventilatie op het binnenklimaat, het energieverbruik en de exploitatielasten?
Het is behaaglijker geworden in de scholen en de luchtkwaliteit is verbeterd. Het energieverbruik is wel wat hoger geworden door het ventilatiesysteem.

Heeft u uw doel bereikt?
Ja, het doel is bereikt.

Energiebeheer

Welke maatregel heeft u getroffen?
Het energieverbruik wordt al een flink aantal jaren gemonitord. De gemeente deed dat al sinds de jaren tachtig steekproefsgewijs. Als schoolbestuur doen we dat sinds 2010 wat meer structureel, scholen hebben nu een slimme meter. Op basis van de monitoring worden energieslurpende apparaten (verlichting) vervangen en beheren wij de installaties. Dat wordt gedaan door onze onafhankelijke installatie adviseur. Die kan met een gebouwbeheersysteem de instellingen van de installaties wijzigen. Dat scheelt veel werk, want dan hoeft er niet telkens een installateur te worden ingehuurd.

Welke eenmalige kosten gingen hiermee gepaard en hoe heeft u deze gefinancierd?
De kosten maken deel uit van het reguliere onderhoudsbudget.

Wat zijn de effecten van de installatie van het energiebeheer op het binnenklimaat, het energieverbruik en de exploitatielasten?
Door op deze wijze energiebeheer te doen is het binnenklimaat in de scholen beter afgestemd op de gebruikstijden van de gebouwen. Dat betekent tevens een lager energieverbruik en lagere exploitatielasten.

Heeft u uw doel bereikt?
Ja

Welke partijen hebben een positieve bijdrage geleverd aan dit resultaat?
Van Hemert Installatie Advies

TIP
Energiemonitoring biedt uitstekende mogelijkheden om de gebouwen optimaal in te regelen. Daarvoor is een deskundige en onafhankelijke adviseur nodig. Mijn ervaring is dat het bij technisch goed beheerde gebouwen meestal niet rendabel is om prestatiecontracten voor verlichting, energiebesparing of zonnepanelen aan te gaan. Als je over de deskundigheid beschikt kun je dit veel beter zelf organiseren.