Rijnlands Lyceum heeft luchtkwaliteit verbeterd

In de nieuwe vleugel uit 2006 van het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest waren vanaf de opening klachten over het binnenklimaat. Met CO2-meters werd aangetoond dat de luchtbehandeling onvoldoende capaciteit had. In 2014 is dat opgelost met een tweede luchtbehandelingskast op het dak. Bert Velthuizen, facilitair manager en hoofd inkoop: "We hebben dubbel zoveel ventilatiecapaciteit. Nu is de luchtkwaliteit goed."

De Stichting Rijnlands Lyceum heeft scholen in Den Haag, Sassenheim, Wassenaar en Oegstgeest. Voor maatregelen om het binnenklimaat te verbeteren is het subsidiebeleid van de gemeente erg belangrijk. Dat kan enorm verschillen. "Den Haag is soepeler dan andere gemeenten met het verstrekken van subsidies. In de andere gemeenten moet je dus sparen of zelf geld vrij maken om te kunnen investeren in maatregelen. Daar kan soms best een aantal jaren overheen gaan."

Bij het nemen van maatregelen krijgen de ruimtes met de grootste problemen voorrang. Voorafgaand worden de lokalen daarom intensief gemonitord met CO2-meters. Dat is ook gedaan bij het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest. "Wij hebben in 2011 van die stoplichtmeters aangeschaft en in de klassen opgehangen. De docenten moesten de meetwaarden bijhouden en aan de conciërge doorgeven. Ze kregen schriftelijk uitleg hoe de meters werken en hoe ze ermee om moesten gaan."

Discussies met docenten over het binnenklimaat zijn altijd heel lastig. Voor docenten is het moeilijk om te begrijpen dat er onderscheid is tussen temperatuur en ventilatie. "Zij roepen 'het is warm en benauwd in het lokaal en ik krijg hoofdpijn'. Dan leg je uit dat de lucht verzadigd is en dat ze meer moeten ventileren tegen de hoofdpijn. De temperatuur kan omlaag worden gebracht met screens, zonwering of koelsystemen. Als je als school maar duidelijk laat blijken dat je daar heel serieus mee omgaat krijg je wel een aantal docenten mee en die gaan er heel goed mee om. Maar anderen denken 'klets maar lekker, ik ga mijn eigen gang'."

In Oegstgeest is men jaren bezig geweest om het bestaande systeem goed ingeregeld te krijgen, maar het was één grote ellende. Dan weer draaide een ventilator de verkeerde kant op waardoor lucht werd afgezogen inplaats van ingeblazen, dan weer ging er iets kapot. "Uiteindelijk besloten om een extra ventilatiekast op het dak van de nieuwe vleugel te plaatsen. Met die tweede kast zijn die problemen verholpen. De luchtkwaliteit is nu goed, al is het 's-zomer nog wel behoorlijk warm."

CO2 monitoren
Extra LBK

Type gebouw

VO
Aantal leerlingen dat van de verduurzaming profiteert

750
Actief betrokken

Schoolbestuur
Facilitair medewerker
Locatiedirecteur
Leerkrachten
Oorspronkelijk bouwjaar betrokken gebouwen

1967 (uitbreiding 2006)
Jaar van de verduurzaming

2014
Aantal m2 BVO

2.700
Gebruikte hulpmiddelen

PVE Frisse Scholen
Type maatregelen

Ventileren
Financiering regelen
Gedrag aanpassen
Gebouw aanpassen
Afspraken maken
Monitoren

CO2 monitoren

Welke maatregel heeft u getroffen?
Het schoolgebouw in Oegstgeest stamt uit 1967. Het is van steen en beton, dus er is veel massa als buffer om de temperatuur in bedwang te houden. Er zitten ook grote ramen in, die open kunnen om te ventileren. De nieuwbouwvleugel uit 2006 heeft twee verdiepingen. De ramen zijn een stuk kleiner en kunnen niet zo ver open. Om dat te compenseren is er een luchtbehandelingssysteem geplaatst. Achteraf blijkt dat het systeem te weing capaciteit had om de luchtkwaliteit op peil te houden. Om erachter te komen waar de problemen het grootst zijn hebben we CO2-meters in de klaslokalen geplaatst.

Welke eenmalige kosten gingen hiermee gepaard en hoe heeft u deze gefinancierd?
CO2-meters kosten een paar honderd euro per stuk. Dat heeft de school zelf bekostigd.

Wat zijn de effecten van de installatie van op het binnenklimaat, het energieverbruik en de exploitatielasten?
Docenten konden de CO2-meters gebruiken als indicatie om meer te ventileren. Sommigen hebben dat gedaan en in die gevallen verbeterde de luchtkwaliteit. Daarnaast dienden de meters om in kaart te krijgen in welke ruimtes de luchtkwaliteit het slechtst was.

Heeft u uw doel bereikt?
Ja, dankzij de meters hebben wij inzicht in de problematiek.

TOP
Binnen bepaalde marges werken de stoplichtmeters prima. Maar ze zijn niet geijkt. Daarom is het verstandig - ook richting het docententeam - om ook eens een professioneel meetapparaat een week in de lokalen te zetten. Wij hebben dat laten doen door adviesbureau BBA. Zij hebben behalve metingen van de luchtkwaliteit ook debietmetingen gedaan. Daarmee konden wij aantonen waar de fouten zaten in het ventilatiesysteem.

TIP
De stoplichtmeters geven een geluidssignaal als het co2-niveau te hoog wordt. Het is verstandig om dat uit te schakelen (door een handige conciërge), want anders hebben de docenten er last van en trekken ze de stekker uit het stopcontact.

Extra luchtbehandelingskast geplaatst

Welke maatregel heeft u getroffen?
Na jaren van inregelen van de bestaande installatie en monitoren van de luchtkwaliteit was de conclusie dat het bestaande systeem te weinig capaciteit had. Daarom is een tweede luchtbehandelingskast geplaatst. Het leidingensysteem is in tweeën gesplitst, zodat elke kast de lucht in een half gebouw hoeft te verversen.

Welke eenmalige kosten gingen hiermee gepaard en hoe heeft u deze gefinancierd?
Het schoolbestuur heeft deze kosten zelf betaald.

Wat zijn de effecten van de installatie van de luchtbehandelingskast op het binnenklimaat, het energieverbruik en de exploitatielasten?
De luchtkwaliteit is nu in orde. Het energieverbruik is wel gestegen.

Heeft u uw doel bereikt?
Ja.

TIP
Koop een installatie met voldoende overcapaciteit. Ventileren in een school (met veel mensen in een ruimte) kost altijd meer capaciteit dan vooraf wordt gedacht.